Την συγκεκριμένη περίοδο, που διαρκεί περίπου
δύο αιώνες, έχουμε σημαντικές αλλαγές σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης
δραστηριότητας. Τρία σημαντικά κοινωνικά φαινόμενα έχουν άμεσο αντίκτυπο στη
μουσική αυτής της περιόδου: η εξάπλωση του Ανθρωπισμού ή Ουμανισμού, που επηρέασε τον
τρόπο σύνθεσης, η θρησκευτική Μεταρρύθμιση,
που οδήγησε σε νέα μουσικά είδη, και η άνοδος της αστικής τάξης,
που ευνόησε, μεταξύ άλλων, την ανάπτυξη της οργανικής μουσικής.
Γενικά
Ενώ οι επιστήμες και οι τέχνες μπορούσαν να έχουν σαν σημείο αναφοράς τα
έργα της κλασικής αρχαιότητας -από γραπτά κείμενα (ποίηση, φιλοσοφία,
τραγωδίες) μέχρι έργα τέχνης (γλυπτά, αρχιτεκτονική κλπ.)- δεν συνέβαινε το
ίδιο και με τη μουσική. Τα ελάχιστα σωζόμενα αποσπάσματα αρχαιοελληνικής
μουσικής που είχε στη διάθεσή του ο αναγεννησιακός μουσικός δεν ήταν αρκετά για
να δημιουργήσουν ένα πρότυπο για νέες συνθέσεις. Επιπλέον η μουσική της
Αναγέννησης ήταν στο μεγαλύτερο μέρος της πολυφωνική, κάτι που
ερχόταν σε αντίθεση με τις πληροφορίες ότι η αρχαία μουσική ήταν κυρίως μονοφωνική. Έτσι οι ουμανιστές ή ανθρωπιστές έδωσαν βάση στη μουσική θεωρία, για την
οποία υπήρχαν αρκετές πληροφορίες, και επικεντρώθηκαν στον ηθοπλαστικό
χαρακτήρα της μουσικής, όπως προκύπτει από τη μελέτη των
κειμένων του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη. Το ανθρωπιστικό ενδιαφέρον για το λόγο
έκανε το ποιητικό κείμενο το επίκεντρο της μουσικής σύνθεσης. Ο συνθέτης,
ειδικά τον 16ο αιώνα, γίνεται ένας «μουσικός ρήτορας» και η αξία της τέχνης του
μετριέται ανάλογα με την επιτυχία του να εκφράσει το ποιητικό κείμενο.
Μουσική του 15ου αι. – Η Γαλλοφλαμανδική Σχολή.
Οι Γαλλοφλαμανδοί συνθέτες, σταδιοδρομούν όχι
στο Βορρά αλλά στην Ιταλία, στο παπικό παρεκκλήσι στη Ρώμη, στον Άγιο Μάρκο της Βενετίας ή στις αυλές ισχυρών ηγεμόνων. Στη
βόρεια Ευρώπη τα μεγαλύτερα μουσικά κέντρα αναπτύσσονται γύρω από τον γαλλικό
και τον αγγλικό θρόνο και στην αυλή του δούκα της Βουργουνδίας. Βασιλιάδες,
δούκες και καρδινάλιοι χρησιμοποιούν τη μουσική σαν έναν τρόπο επίδειξης
δύναμης και πλούτου και έτσι επιδιώκουν να έχουν στην υπηρεσία τους τους
καλύτερους συνθέτες και τραγουδιστές.
Μουσικά χαρακτηριστικά
Η μίμηση μελωδικών φράσεων μεταξύ των φωνών γίνεται αγαπημένη πρακτική
των συνθετών. Μίμηση είναι η τεχνική της άμεσης επανάληψης μιας μελωδικής
φράσης ή μοτίβου από μια η περισσότερες φωνές, με μικρές αλλαγές στο ρυθμό ή
τις νότες. Κύριο μέλημα πάντως του αναγεννησιακού συνθέτη παραμένει η προβολή του νοήματος και των εκφραστικών δυνατοτήτων του
κειμένου: γι’ αυτό συνθέτει όλες τις φωνές ταυτόχρονα, περιορίζοντας στο
ελάχιστο τις διαφωνίες και τα λιγότερο εύηχα περάσματα,
φροντίζει ώστε το κείμενο να είναι εύκολα αντιληπτό, καθώς και για την επιλογή
του κατάλληλου Τρόπου πάνω
στον οποίο θα χτίσει τη σύνθεσή του.
Είδη
μουσικής σύνθεσης
Σανσόν (chanson): Κοσμικό τραγούδι με γαλλικά λόγια, κυρίως τα πολυφωνικά
τραγούδια από τον 14ο έως τον 16ο αιώνα.
Missa (Λειτουργία):
Είναι το κυριότερο είδος θρησκευτικής μουσικής . Είναι η Πολυφωνική μελοποίηση
των σταθερών κειμένων της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας, δηλαδή αυτών που δεν
αλλάζουν από Κυριακή σε Κυριακή ή από γιορτή σε γιορτή . Στη Λειτουργία δε
χρησιμοποιείται πλέον ο όρος tenor ,
αλλά ο όρος cantus firmus που είναι μία σταθερή μελωδία και αποτελεί αφετηρία
για τη σύνθεση.
Motetus (μοτέτο): Από την γαλλική λέξη mot=λέξη. Κατά τον 15ο αιώνα
μοτέτο είναι αποιαδήποτε πολυφωνική σύνθεση πάνω σε Λατινικό κείμενο, εκτός της
λειτουργίας. Στα μοτέτα υπάρχει τάση ομοιομορφίας των φωνών και κατάργηση του
cantus firmus.
Συνθέτες
Διακρίνονται τρεις
γενιές συνθετών της Γαλλοφλαμανδικής σχολής.
Α’
Γενιά( πρώτο μισό του 15ου αι.)
John Dunstable (1380/90-1453)(Τζον Ντανστέιμπλ)
Gilles Binchois (1400-1460)(Ζιλ Μπενσουά)
Guillaume Dufay(1400-1474)(Γκιγιώμ Ντυφαί)
Β’
Γενιά (β’ μισό του 15ου αι.)
Johannes Ockeghem(1420-1494)(Γιοχάνες Όκεγκεμ)
Περίφημος για τα θρησκευτικά του έργα στο
δεύτερο μισό του 15ου αιώνα ο Γιοχάννες Όκεγκεμ, που συχνά έγραφε και κανόνες, δηλ. οδηγίες για το πώς
να εκτελεστεί η σύνθεση. Αυτοί οι κανόνες κάθε άλλο παρά απλές υποδείξεις ήταν:
χρειάζονταν αποκωδικοποίηση και εμπειρία από τη μεριά των τραγουδιστών για να
μην καταλήξουν σε παραφωνίες!
Antoine Busnois(-1492)(Αντουάν Μπυνουά)
Γ’
Γενιά (τέλη 15ου έως πρώτη
20ετία του 16ου αι.)
Jacob Obrecht(1450-1505)(Γιάκομπ Όμπρεχτ)
Josquin Desprez ή Des Pres(1440-1521)(Ζοσκέν Ντεπρέ)
Ο πιο φημισμένος συνθέτης στα τέλη του 15ου και τις αρχές του 16ου αιώνα
ήταν ο Ζοσκέν ντε Πρε. Οι σύγχρονοί του τον σύγκριναν με τον Μιχαήλ Άγγελο
και τον εξύμνησαν σαν «πρίγκιπα των μουσικών» και «πατέρα των συνθετών».
Δούλεψε στην υπηρεσία μεγάλων Iταλών ηγεμόνων, καθώς και στο παπικό παρεκκλήσι
στη Ρώμη, και έγραψε έργα θρησκευτικά (λειτουργίες και μοτέτα) και κοσμικά,
κυρίως τραγούδια με γαλλικά λόγια (σανσόν). Η απαράμιλλη
τέχνη του στο να αποδίδει με τρόπο μουσικό το νόημα και τα συναισθήματα του
κειμένου που μελοποιούσε συμβάδιζε με τα ανθρωπιστικά ιδεώδη περί μουσικής. Από
τον Ζοσκέν και μετά, η ιστορία της μουσικής γίνεται η ιστορία της έκφρασης
νοημάτων και συναισθημάτων, κάτι που θεωρούμε αυτονόητο σήμερα, αλλά ήταν
καινούριο στα τέλη του 15ου αιώνα. Για τους μουσικούς της επόμενης γενιάς,
αυτούς δηλ. που έδρασαν στα μέσα του 16ου αιώνα, ο Ζοσκέν έγινε πρότυπο προς
μίμηση, όπως αυτά που αντιπροσώπευαν οι καλλιτέχνες και συγγραφείς της
αρχαιότητας για τις άλλες τέχνες και τις επιστήμες.
Μουσική του 16ου αιώνα
Η μουσική τυπογραφία και η διάδοση της μουσικής
Στο γύρισμα του
16ου αιώνα, ένας πανέξυπνος επιχειρηματίας από τη Βενετία, ο Οτταβιάνο
Πετρούτσι (Ottaviano Petrucci), τυπώνει την πρώτη μεγάλη συλλογή κοσμικής
μουσικής, το Ωδέκατον. Για πρώτη φορά η μουσική ξεφεύγει από τους στενούς
εκκλησιαστικούς ή αριστοκρατικούς κύκλους -που μπορούσαν να εξασφαλίσουν ένα
ακριβό μουσικό χειρόγραφο- και γίνεται αντικείμενο εμπορευματοποίησης. Έτσι
σχηματίζεται ένα κοινό που έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει αυτές τις μουσικές
εκδόσεις σε χαμηλότερη τιμή (σε σχέση με τα πανάκριβα χειρόγραφα) και να
δημιουργήσει ερασιτεχνικά φωνητικά ή οργανικά σύνολα. Σιγά σιγά, η ικανότητα να
διαβάζει κανείς νότες, να τραγουδά και να παίζει μουσικά όργανα έγινε απαραίτητο
στοιχείο καλής ανατροφής και κοινωνικής καταξίωσης. Καθώς το καινούριο αγοραστικό κοινό
διψούσε για οργανική μουσική, οι συνθέτες ανταποκρίθηκαν γράφοντας έργα για
λαούτο, πληκτροφόρα ή διάφορους συνδυασμούς οργάνων. Παράλληλα, οι συνθέτες
γίνονται πιο γνωστοί χάρη στις μουσικές εκδόσεις και έτσι αυξάνουν τις
πιθανότητες να προσελκύσουν το ενδιαφέρον ενός πλούσιου πάτρονα. Τα ονόματα των
συνθετών όλο και πιο συχνά συνοδεύουν τις συνθέσεις τους (στον Μεσαίωνα ο
κανόνας είναι η ανωνυμία).
Γαλλοφλαμανδική σχολή
Συνθέτες
Jacobus Clemens non Papa(1510-1556)(Ιάκωβος Κλέμενς νον
Πάπα)
Adrian Willaert(1490-1562)(Άντριαν Βιλλαέρτ): Θεωρείται ο
εφευρέτης του κοντσέρτου.
Orlando di Lasso(1532-1594)(Ορλάντο ντι Λάσσο):Ο
διασημότερος συνθέτης της Γαλλοφλαμανδικής σχολής
Παρόλο που παρέμεινε στο ίδιο πόστο, την αυλή του
δούκα της Βαυαρίας, για 40 περίπου χρόνια (από τους λίγους αναγεννησιακούς
συνθέτες που είχαν τέτοια επαγγελματική σταθερότητα), αυτός ο κοσμοπολίτης
Γαλλοφλαμανδός συνθέτης ταξίδευε συχνά στη Γαλλία, την Ιταλία και τις Κάτω
Χώρες και ερχόταν σε επαφή με τις διεθνείς μουσικές τάσεις. Σε ηλικία 24 ετών
είχε ήδη εκδώσει συλλογές με μαδριγάλια, σανσόν και μοτέτα. Τα τεχνάσματα που
χρησιμοποίησε προκειμένου να αποδώσει εικόνες, συναισθήματα και νοήματα
δημιούργησαν μια ισχυρή γερμανική ρητορική παράδοση που έφτασε μέχρι τον Γιόχαν
Σεμπάστιαν Μπαχ, τον 18ο αιώνα. Οι 2000 περίπου συνθέσεις του περιλαμβάνουν 57
λειτουργίες, πάνω από 700 μοτέτα και εκατοντάδες κοσμικά τραγούδια στα γαλλικά,
ιταλικά, φλαμανδικά ή γερμανικά, πολύ συχνά με τολμηρό περιεχόμενο.
Ιταλία
Είδη μουσικής σύνθεσης
μαδριγάλι (ιταλ. madrigale, δηλ. τραγούδι στη μητρική γλώσσα)
Το σημαντικότερο είδος ιταλικής κοσμικής μουσικής ήταν το μαδριγάλι, πολυφωνική σύνθεση βασισμένη σε ποιήματα ερωτικά, γεμάτα πνεύμα και
πάθος. Μέσα από τα μαδριγάλια, η Ιταλία πήρε τα ηνία της ευρωπαϊκής μουσικής
για τους επόμενους δύο αιώνες. Η δραματική, εκφραστική απόδοση του ποιητικού
κειμένου ήταν κύριο μέλημα και για τους συνθέτες μαδριγαλιών, οι οποίοι συχνά
κατέφευγαν σε «μαδριγαλισμούς», δηλ. μουσικές απεικονίσεις των κειμένων. Αν
π.χ. το κείμενο μιλά για τον ουρανό, η μελωδία ανεβαίνει προς ψηλότερες νότες,
ενώ αν μιλά για τον Άδη, το πιο πιθανό είναι να κατεβαίνει στις χαμηλές νότες.
Στο βωμό της εκφραστικότητας οι συνθέτες συχνά παραβίαζαν τους κανόνες
σύνθεσης, εισάγοντας διάφωνα διαστήματα και χρωματικές νότες. Η επιθυμία για δραματική έκφραση του
κειμένου έδωσε σταδιακά μια θεατρική διάσταση στα μαδριγάλια και τελικά οδήγησε
στη γέννηση διαφόρων ειδών δραματικής μουσικής (δηλ. μουσικής με σκηνική δράση)
και πάνω απ’ όλα της όπερας γύρω στο 1600. Πολλές γενιές συνθετών συνέβαλαν στην αλλαγή του ύφους των
μαδριγαλιών: από τα συγκρατημένα μαδριγάλια του Βίλλαερτ (Adrian Willaert, περ. 1490-1562), στα ηχητικά τολμηρά
του Τσιπριάνο ντε Ρόρε (Cipriano de
Rore, 1516-1565) και του Κάρλο Τζεζουάλντο στο δεύτερο μισό του 16ου αιώνα και στα θεατρικά μονοφωνικά μαδριγάλια με
οργανική συνοδεία του Μοντεβέρντι και του Κατσίνι στο γύρισμα του 17ου αιώνα.
Η ιταλική μουσική στη μόδα
Τα ιταλικά μαδριγάλια είχαν τεράστια απήχηση και στη μουσική του Βορρά. Στην Αγγλία μάλιστα, στα
τέλη του 16ου αιώνα, οτιδήποτε ιταλικό -τέχνη, μουσική, ενδυμασία- γινόταν
αμέσως της μόδας. Ο Σαίξπηρ έγραψε θεατρικά έργα που
διαδραματίζονται στην Ιταλία, όπως το Ρωμαίος και Ιουλιέττα και Ο έμπορος της Βενετίας, ενώ οι Άγγλοι συνθέτες άρχισαν να
γράφουν μαδριγάλια με αγγλικούς στίχους
Γερμανία
Είδη μουσικής σύνθεσης
Η Μεταρρύθμιση του Λούθηρου και το Χορικό
Το 1517, η
ανατρεπτική πράξη του θεολόγου Μαρτίνου Λούθηρου (Martin Luther, 1483-1546) να
θυροκολλήσει τις 95 θέσεις του για την αναμόρφωση της Εκκλησίας σε ναό της
Βιττεμβέργης είχε σαν αποτέλεσμα τη διάσπαση της χριστιανικής ενότητας στην Ευρώπη.
Με την κίνηση του Λούθηρου δημιουργήθηκε η Διαμαρτυρόμενη ή Προτεσταντική
Εκκλησία (καταρχάς στη βόρεια Γερμανία και τη Σκανδιναβία), που εξαπλώθηκε με
διάφορες μορφές στην Ευρώπη. Η θρησκευτική αυτή Μεταρρύθμιση είχε μεγάλο
αντίκτυπο στη μουσική, καθώς ο Λούθηρος πίστευε στον ηθοπλαστικό χαρακτήρα της
μουσικής και στην ενεργή συμμετοχή του εκκλησιάσματος στις τελετουργίες. Γι’
αυτό ενθάρρυνε την ενσωμάτωση στη Λειτουργία απλών ύμνων, κατάλληλων για να
τραγουδιούνται από τους πιστούς. Οι ύμνοι αυτοί ονομάστηκαν χορικά (chorales)
και τα λόγια τους είναι στα γερμανικά. Τα χορικά μπορεί να ήταν καινούριες
συνθέσεις (αρκετά μάλιστα συνέθεσε ο ίδιος ο Λούθηρος, που ήταν και μουσικός),
συχνά όμως προέρχονταν από το Γρηγοριανό μέλος ή ακόμη από γνωστές κοσμικές μελωδίες.
Λιντ (Lied) Τραγούδι
με γερμανικά λόγια. Ο όρος αναφέρεται κυρίως στο τραγούδι για σόλο φωνή με
συνοδεία πιάνου του 18ου και 19ου αιώνα.
Β’ μισό του 16ου αι
Η Ρωμαϊκή Σχολή
Πρόκειται για μια
ομάδα συνθετών που έδρασαν στη Ρώμη με κέντρο το Παπικό Παρεκκλήσι. Οι συνθέτες της Ρωμαϊκής Σχολής
ικανοποίησαν τις απαιτήσεις της Εκκλησιαστικής Αντιμεταρρύθμισης.
Κάθε δράση δημιουργεί αντίδραση και η
Μεταρρύθμιση του Λούθηρου αφύπνισε τους ηγέτες της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.
Προκειμένου να καταπολεμήσουν τη διαφθορά και να εμποδίσουν την εξάπλωση των
προτεσταντικών ιδεών συγκάλεσαν τη σύνοδο του Τρέντο, που διήρκεσε από το 1545
ως το 1563. Η ορθή χρήση της μουσικής στην εκκλησία ήταν ένα από τα πολλά
θέματα που συζητήθηκαν. Σύμφωνα με τους πατέρες, η μουσική πρέπει να δημιουργεί
κατάνυξη και να μην οδηγεί τις σκέψεις των πιστών μακριά από την Ακολουθία,
ενσωματώνοντας κοσμικές μελωδίες, αλλοιώνοντας τους παραδοσιακούς ύμνους ή
κάνοντας τα λόγια ακατανόητα με περίπλοκη πολυφωνία.
Ανάμεσα στα γνωρίσματα
της Σχολής της Ρώμης είναι:
1. η σύνθεση έργων θρησκευτικής μουσικής
(μοτέτα, λειτουργίες)
2. η σύνδεση στοιχειών της
Γαλλοφλαμανδικής σχολής και της ιταλικής μουσικής του 16ου αι.
3. το ύφος a capella (χωρίς οργανική
συνοδεία)
4. Η χρήση του γρηγοριανού μέλους ως
c.f. (cantus firmus)
4.Συνθέτες
Ορλάντο ντι Λάσσο: Τα τελευταία έργα του
εντάσσονται στο στυλ της Ρωμαϊκής Σχολής.
Giovanni Pierluigi da
Palestrina(1525-1594)(Παλεστρίνα): Ο συνθέτης που
το όνομά του συνδέθηκε περισσότερο με αυτή την Αντιμεταρρύθμιση ή Καθολική
Μεταρρύθμιση ήταν ο Παλεστρίνα,
αφοσιωμένος ρωμαιοκαθολικός ο ίδιος. Το ύφος του Παλεστρίνα χαρακτηρίζεται από
καθαρότητα (ελάχιστη χρήση διαφωνιών), ισορροπία, χάρη, ποικιλία και προσοχή
στην απόδοση του κειμένου, ώστε όλες οι λέξεις να ακούγονται καθαρά. Η μουσική
του Παλεστρίνα θεωρήθηκε το απόγειο της γαλλοφλαμανδικής πολυφωνίας και η αντίστιξη που διδάσκεται σήμερα στα ωδεία
βασίζεται κυρίως στους συνθετικούς κανόνες της δικής του μουσικής.
Η Βενετσιάνικη Σχολή
Στην άλλη άκρη της Ευρώπης, στην Ιταλία, ο
ισχυρός δόγης της Βενετίας διατηρούσε το δικό του παρεκκλήσι με μεγάλη χορωδία
και μόνιμους οργανοπαίκτες. Τα μεγαλειώδη θεάματα που οργάνωνε ο δόγης στη
βασιλική του Αγίου Μάρκου και στην τεράστια πλατεία του πρόβαλλαν με τον
καλύτερο τρόπο την οικονομική παντοδυναμία της Δημοκρατίας της Βενετίας.
Διευθυντές της χορωδίας του Αγίου Μάρκου γίνονταν οι πιο διάσημοι μουσικοί της
εποχής, από τον Βίλλαερτ και τον Τζαρλίνο μέχρι τον Μοντεβέρντι. Γι’ αυτή την
υπέρλαμπρη εκκλησία, συνθέτες όπως ο Αντρέα Γκαμπριέλι (Andrea Gabrieli) και ο ανιψιός του
Τζοβάννι έγραψαν έργα για δύο ή περισσότερες χορωδίες και οργανικά σύνολα.
Συχνά οι δύο χορωδίες στέκονταν στους εξώστες, ενώ μια τρίτη βρισκόταν στο
ισόγειο. Οι χορωδίες απαντούσαν η μία στην άλλη και άλλοτε πάλι ένωναν τις
φωνές τους σε ένα μεγαλειώδες κρεσέντο.
Η αναγέννηση της οργανικής
μουσικής
Η μουσική για όργανα ήταν πάντα δημοφιλής, όπως άλλωστε μας δείχνουν οι
εικαστικές μαρτυρίες από την εποχή της αρχαιότητας ακόμη. Συνόδευε τις γιορτές,
το χορό και το τραγούδι, δεν θεωρούνταν όμως το ίδιο αξιόλογη με τη φωνητική
μουσική. Έτσι, ελάχιστα γραμμένα δείγματά της έχουν σωθεί πριν από τον 15ο
αιώνα, καθώς οι μουσικοί αυτοσχεδίαζαν και έπαιζαν από μνήμης. Την περίοδο της
Αναγέννησης, μουσικοί αρχίζουν να δείχνουν ενδιαφέρον στο να καταγράψουν τη
μουσική για όργανα. Η εφεύρεση της τυπογραφίας ήταν καταλυτική για την εξάπλωση
της οργανικής μουσικής. Την περίοδο της Αναγέννησης τυπώθηκαν πολλά βιβλία που
περιγράφουν μουσικά όργανα και δίνουν οδηγίες για το πώς παίζονται. Μία από τις
σημαντικότερες και πιο πλούσιες τέτοιες πηγές είναι το βιβλίο του συνθέτη και
θεωρητικού Μιχαήλ Πραιτόριους Syntagma
musicum (Συστηματική πραγματεία για τη μουσική), που περιέχει
πολλές εικόνες και πληροφορίες για τα όργανα της εποχής.
Κατηγορίες οργάνων και είδη οργανικής μουσικής
Οι αναγεννησιακοί
μουσικοί χώριζαν τα όργανα σε ηχηρά (για χρήση σε ανοιχτούς χώρους) και χαμηλής
μουσικής έντασης (για χρήση σε κλειστούς χώρους).
Η μουσική που παιζόταν σε όργανα μπορεί να
ήταν από παραλλαγές φωνητικών κομματιών ή γνωστών μελωδιών μέχρι χορευτική
μουσική που συνόδευε τις κοινωνικές εκδηλώσεις. Οι αναγεννησιακοί χοροί συνήθως
συνδυάζονταν σε ζευγάρια, ο πρώτος σε αργό, διμερή ρυθμό, ο δεύτερος σε
γρήγορο, τριμερή. Η παβάνα-γκαγιάρντα ήταν ένα τέτοιο ζευγάρι, δημοφιλές σε
Γαλλία και Αγγλία, ενώ το πασαμέτσο-σαλταρέλο (πηδηχτός χορός) ήταν αγαπητό
στην Ιταλία. Σιγά σιγά οι συνθέτες άρχισαν να γράφουν πρωτότυπη οργανική
μουσική, χωρίς δηλ. να βασίζονται σε κάποιο προϋπάρχον πρότυπο, τραγούδι ή
χορευτικό σκοπό. Κυρίως βασίζονταν στις τεχνικές αυτοσχεδιασμού που είχαν
αναπτύξει με τον καιρό οι οργανοπαίχτες και έδιναν στα κομμάτια τους αυτά
τίτλους όπως πρελούδιο, φαντασία, ριτσερκάρε και τοκάτα.
ΟΡΓΑΝΑ
Για να ανταποκριθούν στις καινούριες απαιτήσεις της μουσικής,
οι κατασκευαστές οργάνων αναγκάστηκαν είτε να βελτιώσουν τα υπάρχοντα όργανα
είτε να επινοήσουν καινούρια.
Έγχορδα λαούτο, βιόλα
Πνευστά φλάουτο με ράμφος, κάλαμος, σάλπιγγες, τρομπόνια
Πληκτροφόρα Τσέμπαλο, Βέρτζιναλ, Κλαβικόρδιο, Εκκλησιαστικό Όργανο
Γκάτση Ευφροσύνη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου